Actieplan moet petrochemie nieuwe toekomst geven

Dat is gebeurd onder leiding van voormalig Shell-topman Rein Willems. Hij stelt in Samen werken aan een cluster in transitie voor om de bestaande industriële activiteiten te optimaliseren en het industriecluster verder te vernieuwen. Vanwege de complexiteit en de urgentie stelt hij voor een clustercommissaris te benoemen die deze aanpak coördineert en aanjaagt.   

Concurrentiepositie

Minister Kamp van Economische Zaken verwelkomt het actieplan: ‘Het industriecluster in Rotterdam en Moerdijk is van groot belang voor de Nederlandse economie. Het is goed dat dit cluster zich met het actieplan op de toekomst richt. Door efficiënter gebruik te maken van grondstoffen en energie, door CO2 en warmte te leveren aan de regio en door in te zetten op technische innovaties behoudt de chemische industrie haar internationale concurrentiepositie en blijft er bedrijvigheid in de regio.’

‘Het industriecluster in Rotterdam en Moerdijk is goed voor 54.000 banen en een toegevoegde waarde van 10,5 miljard euro’, zegt Allard Castelein, president-directeur Havenbedrijf Rotterdam. ‘Maar het staat internationaal onder grote druk. We gaan daarom graag met dit actieplan aan de slag, samen met de bedrijven, het ministerie van Economische Zaken en Moerdijk.’

In 2030 nog steeds toonaangevend

Het actieplan geeft aan hoe het industriecluster zijn goede positie kan gebruiken om uitdagingen het hoofd te bieden, zoals de lage prijs van grondstoffen en energie elders in de wereld, en het structureel teruglopen van de vraag naar olieproducten in Europa. Uitgangspunt is dat het industriecluster van Rotterdam en Moerdijk in 2030 nog steeds toonaangevend moet zijn in Europa. Het actieplan richt zich daarom op twee sporen: versterking van de concurrentiekracht van bestaande bedrijven en een vernieuwingsslag met het gebruik van biomassa, recycling, hernieuwbare elektriciteit en technologische innovaties.

Biobased cluster

EZ, Havenbedrijf Rotterdam en het Havenschap Moerdijk blijven betrokken bij de uitwerking van het actieplan. Er is al een aantal zaken in gang gezet, maar niet eerder voelden bedrijven en belanghebbenden zo’n grote urgentie als nu.

 Om het bestaande cluster te optimaliseren adviseert Willems in het rapport drie acties:

1)     Versterking van het Rotterdamse chloorcluster door ketenintegratie.
2)     Bundeling van niet-kernactiviteiten. Door een gezamenlijke uitwisseling en verwerking van onder andere stoom, afvalwater en slib gaan productiekosten en emissies naar beneden.
3)     Levering van waardevolle reststromen aan de regio. Hierbij gaat het vooral om gebruik van restwarmte en/of CO2 voor de glastuinbouw en de bebouwde omgeving.

Voor vernieuwing van de industrie noemt het rapport twee acties:

1)     Gebruik van nieuwe grondstoffen en recycling. De grootste uitdaging voor Rotterdam is om een biobased cluster op basis van bioraffinage te ontwikkelen waarbij de aangevoerde tweede generatie biomassa wordt omgezet in glucose, ethanol en lignine.
2)     Het wereldwijd scouten van innovaties die relevant zijn voor het industriecluster, het toepassen van nieuwe technologieën en onderzoek naar mogelijkheden voor versnelling van de transitie.

Nieuwe Waterweg verdiepen

Daarnaast is het nodig dat concrete belemmeringen verdwijnen. Gepleit wordt voor het verdiepen van de Nieuwe Waterweg, een evenwichtige toerekening van emissierechten voor CO2 en de aanstelling van een clustercommissaris. Die moet als aanjager van de gewenste acties optreden, en met het cluster een beleidsagenda voor de energietransitie uitwerken. Hiervoor is volgens het actieplan een budget noodzakelijk van 2 miljoen euro per jaar.