COLUMN RUUD VAN OS: Ieder voor zich en God voor ons allen
28-03-17
Wie in de voetballerij aan een ander denkt, hoort niet in die wereld thuis. Sinds er wordt gevoetbald maar voor geld is er list, bedrog en egoïsme in het spel. En hoe hoger de bedragen in de loop van de jaren werden, des te bedenkelijker werd de moraal. Neem het plan om de opzet van de eredivisie te wijzigen. Dat schijnt nodig te zijn om het Nederlandse voetbal weer aanzien in Europa te geven en de talenten die nog niet door buitenlandse clubs zijn opgepikt, beter en sterker te maken.
De topclubs willen een kleinere competitie en playoffs waarin de hoogst geplaatsten elkaar vaker treffen. De staartclubs torpederen dat plan, als de dood dat ze de eredivisie moeten verlaten als de competitie slinkt van 18 naar 16 clubs. Over het algemeen belang heeft niemand het, iedereen redeneert vanuit zichzelf. Op zich best begrijpelijk, maar niet als je gezamenlijk het Nederlandse voetbal vooruit wilt helpen.
Of een competitie uit 16, 18 of bij wijze van spreken uit 72 clubs bestaat, meer weerstand (dus meer spanning, meer belangstelling, meer geld) krijg je alleen als de onderlinge verschillen kleiner worden. De rijke clubs rijker maken in een kampioenspoule, terwijl de arme clubs armer worden in een degradatiepoule is dus niet de oplossing.
Hoe het dan moet? Schrap twee eredivisie-plekken en regel dat de kleinere clubs die overblijven een stuk rijker worden. Zo simpel is het echt! Op het moment dat het tv-geld niet meer wordt verdeeld volgens de traditionele sleutel dat de hoogst eindigende club het meest krijgt en de laagst eindigende het minst, wordt het verschil tussen pak ‘m beet Feyenoord en Excelsior vanzelf kleiner. Dat is voor iedereen beter: voor clubs, spelers én publiek. Want zoals het nu gaat, met twee rustige Feyenoord-overwinningen in twee gezapige duels; daar wordt echt niemand wijzer van.
‘Maar als de topclubs het met minder geld moeten doen, haken we Europees af.’ Ik hoor het u denken. Nou, dan heb ik nieuws voor u: Europees zijn we al heel lang afgehaakt. Slechts incidenteel is er een Nederlands succesje. Structureel gaan we nooit meer een rol spelen. Waarom? Omdat het verschil in financiën (daar is ie weer) met clubs in bijvoorbeeld Engeland, Spanje en Duitsland veel te groot is. Al maakt de KNVB veertig ‘Winnaars van Morgen’-plannen, dat gaat nooit meer veranderen.
Worden de topclubs trouwens zwakker als ze minder tv-geld krijgen? Dat valt nog te bezien. Feyenoord zou met meer weerstand te maken krijgen. Daar worden de spelers toch beter van? En als er meer gelijkwaardige wedstrijden worden gespeeld, worden de spelers van de kleinere clubs ook sterker. En dat heeft dan weer z’n voordeel als Feyenoord een speler aantrekt van bijvoorbeeld NEC. Die zit dan al dichter bij het gewenste niveau dan nu het geval is.
De oplossing ligt dus binnen handbereik, maar is tegelijk verder weg dan ooit. Want het ieder voor zich en God voor ons allen zal de boventoon blijven voeren in ons betaalde voetbal. Dat heeft de tijd ons wel geleerd. Wat dat betreft lijkt uw favoriete profclub meer op de nieuwe president van Amerika dan u waarschijnlijk lief is: eigen club eerst!
Ruud van Os is eindredacteur sport bij RTV Rijnmond.